با سردردهای میگرنی چه باید کرد؟

میگرن سومین بیماری شایع جهان است که می‌تواند فرد مبتلا را در هنگام درگیری به دلیل سردردهای خیلی شدید از انجام فعالیت‌های روزمره ناتوان کند. میگرن عموما به دو دسته تقسیم می‌شود: میگرن اورژانسی(کمتر از 10%) و میگرن معمولی.

در میگرن اورژانسی به غیر از سردرد شدید، علائم دیگری نظیر اختلالات بینایی، حالت تهوع و استفراغ شدید، سختی در حرکت و گفتار، تغییر رفتار و حالات آشفتگی ناشی از تحولات عصب رخ می‌دهد. در موارد نادر، ممکن است به علائم شبه سکته‌ای نظیر ضعف یا فلج هم پیش بروند. معمولا افراد اوج حملات میگرن را در سنین 20 تا 60 سال تجربه می‌کنند و بعد از 60 سال شدت این حملات کمتر می‌شود و حتی در برخی موارد با افزایش سن میگرن قطع می‌شود.

علل دقیق بروز میگرن هنوز کاملاً مشخص نشده است، اما فعال شدن عصب سه‌حلقه‌ای (trigeminal) در مغز و تحولات در سطح هورمون‌ها و نوروترانسمیترها (پاسخ‌دهنده‌های شبکه عصبی) به عنوان علل احتمالی مطرح شده‌اند. همچنین، عوامل محیطی نظیر تغییرات آب و هوایی، استرس، خواب ناکافی، رژیم غذایی نامناسب و مصرف برخی داروها نقش مهمی در بروز حملات میگرن دارند.

درمان میگرن شامل داروهای تسکین‌دهنده درد (به طور کلی از خانواده داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی)، داروهای پروفیلاکتیک (برای کاهش تعداد و شدت حملات) و تغییر سبک زندگی (شامل رعایت رژیم غذایی مناسب، استراحت کافی و کاهش استرس) است. همچنین، در صورت لزوم ممکن است از درمان‌های جانبی نظیر تراپی فیزیکال و روان‌درمانگری نظیر تکنیک‌های تنفس عمیق و مدیریت استرس بهره گیرید.

وقتی شما برای تشخیص بیماری میگرن به پزشک مغز و اعصاب مراجعه می‌کنید، در مرحله اول پزشک سابقه خانوادگی، سابقه پزشکی، علائم، معاینه جسمی و عصبی را انجام می‌دهد. اگر سردرد بسیار شدید و غیرقابل تحمل باشد و خیلی ناگهانی اتفاق افتاده باشد پزشک آزمایش ام آر آی را تجویز می‌کند. دستگاه اسکن ام آر آی شامل یه میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تصویربرداری دقیق از مغز و عروق استفاده می‌شود.

اسکن MRI بیماری‌هایی مانند تومورها، خونریزی در مغز، سکته‌ها و عفونت‌ها و بیماری‌های مربوط به مغز و سیستم عصبی را به خوبی تشخیص می‌دهد.
برای اطلاعات بیشتر و راه‌های تشخیص میگرن حتما مقاله “میگرن را چگونه تشخیص دهیم؟” مطالعه کنید.

همانطور که بالاتر نیز گفته شد میگرن بر کیفیت زندگی افراد تاثیر منفی گذاشته و عملکرد روزمره فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین منظور افراد به دنبال راهی برای پیشگیری از میگرن و همچنین استفاده از داروها و روش‌هایی برای درمان میگرن هستند.

پس از تشخیص ابتلای فرد به میگرن پزشک به بیمار کمک می‌کند تا فرد سر درد کمتری را تجربه کند و باقی علائم ناشی از میگرن را نیز کمتر احساس کند. روش درمان بیماری میگرن به عوامل متعددی بستگی دارد که شامل سن، تعداد دفعات درگیری با میگرن، شدت و مدت میگرن، تهوع و استفراغ و سایر داروهای مصرفی است.

درمان‌‌‌هایی که برای میگرن وجود دارد:

• داروهای مسکن
• تزریق سم بوتولینوم
• طب سوزنی
• تغییر سبک زندگی

امروزه تنوع داروهای مسکن برای بهبود سردرد زیاد است. اکثر این داروها در درمان سردرد بسیار مفید است اما مصرف زیاد این داروها برای بدن ضرر دارد و عوارضی مانند زخم معده، مشکلات گوارشی و مسمومیت به همراه دارد. علاوه بر همه‌ی این عوارض مصرف بیش از حد مسکن‌ها ممکن است میگرن را بدتر کند. در نتیجه یکی از علل سردرد‌های مزمن مصرف بی‌رویه مسکن است.

یکی از شایع‌ترین داروهای مصرفی برای میگرن تریپتان‌ها هستند. البته بعضی از افراد مبتلا به فشار خون، سکته مغزی، بیماری‌های قلبی و افرادی که داروهای خاص مصرف می‌کنند، باید از مصرف تریپتان‌ها اجتناب کنند. تهوع، سرگیجه و درد قفسه سینه از عوارض مصرف تریپتان‌ها برای این افراد است.

ارگوتامین‌ها انواع دیگر داروهای موثر در درمان میگرن هستند اما تاثیرگذاری تریپتان‌ها بسیار بیشتر است. تداخل دارویی ارگوتامین‌ها با داروهای دیگر زیاد است و عوارضی مانند طعم بد و غیر معمول دهان، درد عضلانی، سرگیجه و تهوع به همراه دارند. تمام این عوارض و تداخلات دارویی، استفاده از ارگوتامین‌ها را برای بیماران محدود کرده است.

تزریق سم بوتولینوم (به طور عام به نام بوتاکس شناخته می‌شود) یک روش درمانی است که در صورت عدم پاسخ به داروهای مسکن معمولاً استفاده می‌شود. این تزریقات به طور معمول در مناطق خاص از صورت و گردن تزریق می‌شوند و با کاهش فعالیت عضلات و جلوگیری از انقباض آن‌ها، به کاهش سردردهای میگرن کمک می‌کنند. این روش در بعضی افراد نتایج خوب و قابل قبول دارد، اما نباید بصورت روزانه و بطور طولانی مدت استفاده شود.

بوتاکس برای افراد بالای 18 سال که در ماه بیش از 15 روز با میگرن درگیر هستند مفید است. مدت زمان اثرگذاری بوتاکس چهار هفته و یا بیشتر است و معمولا 12 هفته بعد نیاز به تزریق و تمدید مجدد آن می‌باشد.

توجه داشته باشید که حساسیت این نقاط خیلی بالا است و برای تزریق حتما باید به پزشک متخصص مراجعه شود.

شواهد نشان می‌دهد که بوتاکس قادر به قطع مسیر انتقال درد بین مغز و اعصابی است که از نخاع امتداد دارند. این داروها با تزریق به عضلات سر و گردن، انتقال عصبی همراه با درد را مختل می‌کنند. همچنین، بوتاکس منجر به ترشح کمتر از مواد انتقال دهنده‌های عصبی و مولکول‌های دردزا شده و در نتیجه درمان میگرن را سرعت می‌بخشند.

استفاده مجدد از بوتاکس بلافاصله پس از ظهور علائم، بی‌خطر است و تزریق مجدد آن‌ها نه تنها تاثیربخش است، بلکه درمان را نیز سرعت می‌دهد. همانطور که قبل‌تر گفته شد تزریق مجدد بوتاکس ضرری ندارد و برای جلوگیری از دردهای شدید میگرن می‌توان بعد از بین رفتن اثر آن دوباره تزریق شود.

طب سوزنی يكی ديگر از راه‌های درمان سردردهای ميگرنی است. با قرار دادن سوزن های ریز در نقاط خاصی از پوست، تحريك نقاط انرژی در بدن و تسكين سردردهای ميگرنی امكان پذير است یعنی پزشک تعدادی سوزن یکبار مصرف بسیار نازک را در چندین قسمت از پوست فرد که نقاط مشخصی هستند، قرار می‌دهد. این روش به عنوان یک روش تکمیلی و مکمل درمان میگرن استفاده می‌شود و در بعضی افراد نتایج قابل قبولی دارد.

تغییر سبک زندگی نقش مهمی در کاهش شدت و تعداد حملات میگرن دارد. بعضی از تغییرات سبک زندگی که ممکن است به کاهش سر دردهای میگرن کمک کند عبارت‌اند از:

– خواب کافی و منظم. استفاده از روش‌های کاهش استرس و همچنین استفاده از تکنیک‌های مدیتیشن و آرامش.
– با شروع علائم فرد مبتلا می‌تواند در یک اتاق تاریک و آرام استراحت کند و با قرار دادن دستمال خنک و نمدار به کاهش درد خود کمک کند.
– داشتن برنامه ثابت و منظم خواب
– هیدراته نگه داشتن بدن (نوشیدن مقدار زیاد مایعات و آب)
– فعالیت‌های ورزشی منظم و تمرینات هوازی (حتما در این مورد با پزشک خود مشورت کنید و برای انجام هر ورزشی در ابتدا با گرم کردن آهسته بدن شروع کنید.) ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، یوگا، شنا و دوچرخه سواری گزینه‌های مناسبی هستند.
– جلوگیری از تحرکات نامطلوب یا حادثه‌آور
– رژيم غذايي مناسب (جلوگيري از خوردن غذاهای فرآوری شده، شيرینى های قندی، قهوه، چای، الکل)
– نوشتن علائم، شدت و مدت زمان هر بار سردرد میگرنی برای مدیریت بهتر سردرد
– ویزیت منظم توسط پزشک معالج