سرماخوردگی چیست؟ | چطور آن را درمان کنیم؟

سرماخوردگی را می‌توان یک بیماری عفونی بسیار شایع دستگاه تنفسی دانست که بخش‌هایی نظیر گلو، بینی و حتی گوش را درگیر می‌کند. جالب است بدانید که عفونت باکتریایی و عفونت ویروسی، هر دو می‌توانند علت سرما خوردگی شما باشند.

همیشه یکی از نگرانی‌های ما در فصول سرد سال این است که لباس گرم به تن داشته باشیم تا از سرماخوردگی جلوگیری کنیم. فصول پاییز و زمستان در کنار تمام زیبایی‌هایی که دارند برای ما یادآور نگرانی‌هایی در زمینه‌ی جلوگیری از آلرژی و ابتلا به سرماخوردگی هستند؛ البته این موضوع که شما در طول سال چندین بار مبتلا به سرماخوردگی شوید کاملا طبیعی و رایج است و جایی برای نگرانی وجود ندارد.

در همین ابتدای مقاله باید این توصیه را داشته باشیم که جهت کنترل علائم سرماخوردگی و جلوگیری از عفونی شدن آن، به پزشک مراجعه نمایید و از پشت گوش انداختن بیماری یا مصرف خودسرانه قرص و شربت خودداری فرمایید.

خیلی از افراد تصور می‌کنند که علت اصلی سرماخوردگی سرد شدن هوا است یا قرار گرفتن در هوای خنک باعث می‌شود که ما دچار سرماخوردگی شویم، اما این تصور کاملا غلط است. در چند سطر بالاتر اشاره کردیم که علت ابتلا به سرماخوردگی عفونت‌های باکتریایی و ویروسی است اما ماجرا به همین سادگی نیست! شاید تعجب کنید که بیشتر از 200 نوع ویروس مختلف در سراسر جهان وجود دارد که ورودشان به بدن باعث سرماخوردگی شما و نمایان شدن علائم سرماخوردگی می‌شود. اگر بخواهیم خیلی خلاصه‌وار نام تعدادی از آن‌ها را بازگو کنیم باید به ویروس‌های پاراآنفلوانزا، راینوویروس‌ها، آدنوویروس‌ها، انتروویروس‌ها و کروناویروس‌ها اشاره کنیم. تمام این ویروس‌ها که زمینه‌ساز بروز سرماخوردگی در بدن شما می‌شوند ویژگی‌های مشترک زیادی باهم دارند اما در آن روی سکه نیز هر کدام ویژگی‌های منحصر به فرد و خاص خود را نیز دارند. برای درک بیشتر این موضوع اجازه دهید تا مثالی بزنیم.

به عنوان مثال یکی از متداول‌ترین ویرویس‌هایی که زمینه ساز بروز سرماخوردگی در بدن شما می‌شود، راینوویروس‌ها هستند، راینوویروس‌ها بیشترین میزان فعالیت و شیوع را در دو فصل بهار و پاییز دارند. شاید بتوان اذعان داشت که 30 تا 40 درصد از سرماخوردگی‌ها در طول سال توسط آلودگی بدن به علت راینوویروس‌ها انجام می‌شود ، البته جای نگرانی نیست چرا که آلودگی توسط راینوویروس‌ها معمولا در بدن انسان همراه با شدت علائم و سخت شدن بیماری نیست. طبق مطالعات به دست آمده محققان متوجه شده‌اند که کرونا ویروس‌ها عمدتا در زمستان و حتی روزهای ابتدایی فصل بهار فعالیت و شیوع زیادی از خود نشان می‌دهند و کرونا ویروس‌ها به تنهایی می‌توانند 10 تا 20 درصد از سرماخوردگی‌ها در طول سال را به خود اختصاص دهند.

طبق مطالعاتی که بر روی ویروس‌های پارا آنفلوانزا و RSV صورت گرفته است، این ویروس‌ها می‌توانند در قیاس با سایر ویروس‌های زمینه ساز سرماخوردگی کمی پر خطرتر باشند و آلوده شدن بدن انسان به دست این ویروس‌ها می‌تواند همراه با علائم عفونت شدید و حتی در مواردی ایجاد ذات الریه در کودکان و خردسالان باشد.
توجه داشته باشید که سرماخوردگی یک بیماری مسری است و ویروس انتقال دهنده آن به راحتی در هوا پخش می‌شود. قطعا شما با تنفس کردن هوای آلوده به ویروس سرماخوردگی خیلی سریع دچار این بیماری خواهید شد و به همین راحتی نیز می‌توانید سرماخوردگی را به فرد دیگری منتقل کنید.

علائم سرماخوردگی پیچیده نیست، اگر در فاصله‌ی سه الی چهار روز از ابتلای شما به ویروس سرماخوردگی، وضعیت گلو یا بینی مانند همیشه عادی و طبیعی نباشد، حس قلقلک یا خارش داشته باشید دچار این بیماری شده‌اید. علائم و نشانه‌های سرماخوردگی بسته به وضعیت توان بدنی شما، نحوه کنترل و درمان سرماخوردگی قطعا متفاوت است اما معمولا دستگاه تنفسی شما بعد از 7 الی 10 روز رو به بهبودی کامل می‌رود.

سرماخوردگی همراه با علائم و نشانه‌های زیر است:

• گرفتگی بینی (تنفس مختل می‌شود و مانند سابق نیست)
• آبریزش بینی
• گلودرد (با قورت دادن آب دهان یا بلعیدن غذا گلوی شما احساس درد یا خراش دارد)
• سرفه‌های مکرر
• عطسه‌های پرتعداد
• بدن درد (خفیف یا شدید)
• سردرد
• تب و لرز
• آبریزش چشم
• ترشحات آبکی و مخاطی (عمدتا به رنگ سبز یا زرد است)

همان طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، تنوع ویروس‌های سرماخوردگی بسیار بالا است و ممکن است بدن شما آلوده به یکی از انواع خاص این ویروس‌ها شده باشد که به راحتی توانسته باشد روی کلیه و پهلوهای بدن شما تاثیرات مخرب بگذارد.

علائم سرماخوردگی در کلیه‌ها را می‌توان به صورت زیر عنوان کرد:

• درد و احساس ناخوشایند در پهلوهای بدن
• درد و احساس ناخوشایند در ناحیه تناسلی
• درد و احساس ناخوشایند در ناحیه کمر و پشت بدن
• احساس ضعف و خستگی بدنی
• تب با درجه‌ی بالا
• مبتلا شدن به اسهال
• احساس لرز شدید
• از بین رفتن اشتها و میل به غذا خوردن

پاسخ به این سوال بله است! حتی می‌توان اشاره داشت که در زمان بارداری ریسک ابتلا به سرماخوردگی بیش از پیش نیز می‌باشد چرا که یکی از اصلی‌ترین علل ابتلا به سرماخوردگی در زنان باردار، سرکوب سیستم ایمنی آن‌ها است. همان‌طور که می‌دانید در مدت زمان رشد و نمو جنین در رحم مادر، سیستم ایمنی مادر برای محافظت بیشتر از جنین، سرکوب می‌شود.

در ابتدای مقاله اشاره کردیم که اگر تصور کنیم با قرارگرفتن در هوای سرد، سرما می‌خوریم اشتباه بزرگی مرتکب شده¬ایم! هیچ مدرک و مستنداتی وجود ندارد که هوای سرد سبب سرماخوردگی در بدن می‌شود، بلکه توضیح دادیم که ویروس‌ها نقش اساسی و پر رنگ در ابتلای شما به سرماخوردگی دارند. بر اساس همین توضیح، پاسخ سوال بالا نیز بله است! فرقی ندارد که در هوای سرد زمستان باشیم یا در هوای گرم و سوزان تابستان باشیم، در هر وضعیتی که باشیم اگر یکی از ویروس‌های سرماخوردگی وارد بدن شود و بدن را آلوده کند باید منتظر علائم و نشانه‌های سرماخوردگی باشیم.

راینوویروس‌ها همان‌طور که در این مقاله اشاره شد در فصل تابستان میزان شیوع و فعالیت زیادی دارند، کافیست این ویروس در هوا پخش باشد و در مسیر باد وسایل خنک کننده تابستان نظیر پنکه، کولر خودرو یا اسپیلت مجتمع‌ها قرار بگیرد و ما آن را تنفس کنیم.

سرماخوردگی یک بیماری کاملا مسری است و به راحتی می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. جهت پیشگیری از انتقال سرماخوردگی بد نیست اطلاعاتی در مورد راه‌های انتقال ویروس سرماخوردگی داشته باشید. ویروس سرماخوردگی می‌تواند از راه بینی، دهان و حتی چشم نیز وارد بدن شود و بدن انسان را آلوده کند. جهت جلوگیری از انتقال ویروس سرماخوردگی موارد زیر را به خاطر داشته باشید:

• برخورد و لمس دست شما به دست فرد آلوده سبب انتقال ویروس سرماخوردگی می‌شود.
• ویروس سرماخوردگی می‌تواند در هوا پخش شود به خصوص در هنگام صحبت فرد آلوده یا سرفه و عطسه‌ی فرد آلوده.
• از به اشتراک گذاشتن اشیا و وسایلی مانند تلفن، لپ تاپ، ظرف غذاخوری، لیوان و … که احتمال دارد پس از لمس توسط فرد آلوده ویروس روی سطح آن قرارگیرد خودداری کنید.
• اگر احساس می‌کنید دست شما آلوده است از دست زدن به دهان، بینی و چشمان خود پرهیز کنید.

درمان سرماخوردگی، به خصوص درمان سریع سرماخوردگی اولین چیزی است که پس از آلوده شدن به این ویروس به دنبال آن هستیم و در مواردی که سرماخوردگی شدیدتر نیز باشد، برای رها شدن از نشانه‌ها و پیامدهای آزاردهنده‌ی سرماخوردگی، می‌خواهیم راه‌های درمان سریع تر را امتحان کنیم.

اگر پس از احساس علائم و نشانه‌های سرماخوردگی که در چند پاراگراف بالاتر به آن پرداختیم، زودتر به پزشک مراجعه کنیم، می‌توانیم با نظر وی، علائم و پیامدهای سرماخوردگی را بهتر و سریع‌تر کنترل و درمان کنیم، پس توصیه‌ی ما به شما این است که به جای خود درمانی و پشت گوش انداختن علائم بیماری، سریع‌تر به پزشک مراجعه فرمایید. شماری از مسکن‌ها و داروهای مکمل و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن که بدون نسخه پزشک نیز در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند می‌تواند به کاهش تب و سایر علائم سرماخوردگی کمک کنند ولی باز هم بهتر است خود درمانی نداشته باشید و طبق دستور پزشک این فراورده‌های دارویی را استفاده کنید.

جهت کاهش علائم و پیامدهای آزاردهنده‌ی سرماخوردگی در مسیر درمان سرماخوردگی می‌توان موارد زیر را نیز تجربه کرد:

فلوسیترین! زودتر از دیگران خوب شو!

پودر ساشه فلوسیترین (Flucitrin) یکی از داروهای کمک کننده در درمان سریع سرماخوردگی است که با ترکیباتی که دارد می‌تواند علائم و پیامدهای آزاردهنده‌ی سرماخوردگی را خیلی سریع کنترل کند و آن‌ها را از بین ببرد. اگر خیلی خلاصه‌وار بخواهیم فلوسیترین را معرفی کنیم باید بگوییم که عملکرد اصلی فلوسیترین بهبود علائم سرماخوردگی و آنفلوآنزا است. این ساشه با طعم دلچسب لیمو و عسل برای تسکین علائم سرماخوردگی از جمله سردرد، گلودرد، گرفتگی بینی، سینوزیت، بدن درد و تب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فلوسیترین جهت تسکین علائم سینوزیت مانند سردرد سینوسی، سوزش و گرفتگی بینی نیز توصیه می‌شود. ویتامین C موجود در ترکیبات فلوسیترین، سبب تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش توان و سلامت عمومی بدن و کوتاه شدن دوره سرماخوردگی و یا آنفلوآنزا می‌شود. فلوسیترین شامل دو نوع ساشه روز وشب است که دارای ترکیبات متفاوتی هستند و به بهبود سریع‌تر بیماری کمک می‌کنند.

چرا فلوسیترین؟

آشنایی با خواص منحصر به فرد فلوسیترین (Flucitrin) که مدت زمان طول درمان سرماخوردگی و آلرژی را کاهش می‌دهد:

• حاوی ویتامین C

• ضد درد، ضد تب و ضد احتقان

• تسکین گلودرد، سرفه و عطسه

• حاوی منتول جهت باز شدن راه‌های تنفسی

• خوش طعم در زمان مصرف (طعم لیمو و عسل)

• جذب گوارشی بیشتر و عوارض جانبی کمتر نسبت به قرص

کافئین قهوه می‌تواند علائم بیماری شما را تشدید کند!

یکی از مواد خوراکی که در زمان سرماخوردگی باید دور آن را خط بکشید مصرف قهوه است، اگر به نوش جان کردن یک یا چند فنجان قهوه در طول روز عادت دارید، خواندن این چند خط شاید برای شما دلنشین نباشد. کافئین موجود در قهوه می‌تواند در زمان ابتلای شما به سرماخوردگی و دوران تحمل بیماری، مجاری بینی و گلوی شما را خشک‌تر از حالت طبیعی کند و در پی آن شما با التهاب بیشتری در این مجاری رو به رو خواهید شد. شایان ذکر است که انرژی بخش بودن قهوه نیز ممکن است روند خواب و استراحت مورد نیاز بدن در زمان مبارزه با ویروس سرماخوردگی را دچار اختلال کرده و طول دوره درمان شما را بیشتر کند.

دمنوش‌ها می‌توانند دوست خوب شما باشند!

جهت تسکین و کاهش علائم و پیامدهای آزاردهنده‌ی سرماخوردگی، می‌توانید در طول مدت تحمل بیماری، سراغ دمنوش‌ها و جوشانده‌های گیاهی بروید. ترکیب جوشانده‌ی عسل و زنجبیل می‌تواند محیط گلو را مرطوب کند و التهاب آن را کاهش چشمگیری دهد.

اگر از خلط و گرفتگی بینی و گلو کلافه شدید، دمنوش عسل همراه با آب لیمو و چای سبز می‌تواند در نقش فرشته‌ی نجات ظاهر شود، مصرف ترکیبات گیاهی نظیر دمنوش نعنا، آویشن و یا اکالیپتوس نیز توصیه می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم مقاله “بهترین دمنوش درمان گلودرد” را مطالعه کنید.

درمان خانگی گوش درد ناشی از سرماخوردگی

جدا از مصرف مسکن‌های تجویز شده توسط پزشک جهت کاهش گوش درد ناشی از سرماخوردگی می‌توانید از کمپرس آب گرم نیز کمک بگیرید.

رها شدن از آبریزش مداوم بینی

اگر آبریزش بینی شما را به ستوه آورده است، پمادهای حاوی ترکیبات گیاهی روغن اکالیپتوس و منتول می‌تواند آبریزش بینی شما را کنترل و قطع نماید، چرا که مسیرهای تنفسی را باز می‌کند.

کاهش بدن درد ناشی از سرماخوردگی

برای اینکه بدن درد ناشی از سرماخوردگی کمتر شده و رفته رفته بهبود پیدا کند، توصیه ما به شما استراحت و داشتن خواب کافی در دوره تحمل بیماری سرماخوردگی است. از فعالیت شدید بدنی در این چند روز خودداری کنید و تعداد حمام آب گرم خود را زیادتر کنید. شایان ذکر است که مصرف مایعات گرم نیز می تواند کمک کننده باشد.

زینک (روی) می‌تواند طول درمان سرماخوردگی را کاهش دهد!

پزشکان و محققان زیادی برای کاهش مدت سرماخوردگی تحقیقات گسترده‌ای انجام داده‌اند که طبق نتایج به دست آمده زینک یکی از بهترین مواد مصرفی برای کاهش طول درمان سرماخوردگی شناخته شده است.

شربت لیکو زینک یکی از محصولاتی است که می‌توان در هنگام ابتلا به ویروس سرماخوردگی و در طول بیماری برای کمک به درمان سرماخوردگی استفاده کرد. در این شربت علاوه بر زینک، ویتامین ها و سایر مواد مغذی نیز موجود است که به بهبود سلامتی و قدرت سیستم ایمنی بدن کمک زیادی می‌کند.

مصرف نارنگی و موز

در طول تحمل دوره‌ی سرماخوردگی بدن شما نیاز دارد تا تقویت شود و مواد مغذی دریافت کند. مصرف میوه‌هایی نظیر موز و نارنگی می‌‌تواند ویتامین C و انواع آنتی‌اکسیدان‌های مفید در سرماخوردگی را برای شما تامین کند.

با نزدیک شدن به فصول سرد سال، همه به دنبال پیشگیری از سرماخوردگی هستند! بگذارید خیاتان را راحت کنیم، برای پیشگیری از سرماخوردگی هیچ واکسنی وجود ندارد.

برای پیشگیری از سرماخوردگی بهتر است اقدامات زیر را انجام دهید:

• سطوحی که در طول روز با آن سر و کار دارید را تمیز و ضدعفونی کنید.
• اگر فردی در نزدیکی شما عطسه‌ها و سرفه‌های مکرر دارد از او فاصله بگیرید.
• در محیط‌های نسبتا شلوغ و عمومی ماسک بزنید.
• ترجیحا از تماس فیزیکی مانند دست دادن به افراد مختلف در طول روز خود داری کنید.
• روتین دست شستن خود را در طول روز بیشتر کنید و تعداد دفعات بیشتری را به شست و شوی دست و صورت اختصاص دهید.
• خواب کافی و باکیفیت به همراه استراحت بدنی را فراموش نکنید.
• مصرف سبزیجات، ویتامین‌ها و خوراکی‌های کمک کننده به افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن را فراموش نکنید.

تحمل دوره‌ی درمان سرماخوردگی همیشه با چالش و مشکلات خاص خود همراه است، برای رها شدن از علائم و نشانه‌های بیماری سرماخوردگی به دنبال راه‌های سریع هستیم اما ممکن است در ذهن ما سوالاتی پیرامون درمان سرماخوردگی وجود داشته باشد. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا 5 سوال رایج و مهم پیرامون درمان سرماخوردگی را بررسی کنیم و پاسخ این پرسش‌ها را بیابیم.

آیا سفیکسیم و سایر آنتی‌بیوتیک ها تاثیری در سرعت درمان سرماخوردگی دارند؟

پاسخ این سوال خیر است! سرماخوردگی همانطور که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد اکثرا یک بیماری ویروسی است و درمان به وسیله‌ی آنتی‌بیوتیک‌ها، انتخابی اشتباه و همراه با عوارض است. خودسرانه دارو مصرف نکنید و انتخاب دارو را به پزشک بسپارید. در مواردی که عامل ایجاد سرماخوردگی در بدن شما عفونت باکتریایی تشخیص داده شود، احتمال دارد پزشک مربوطه به سراغ درمان با سفکسیم یا سایر آنتی‌بیوتیک‌ها برود.

آیا تمامی ویروس‌های سرماخوردگی واگیردار هستند یا تنها تعدادی از آن‌ها؟

پاسخ این سوال بله است! تمامی ویروس‌هایی که سبب بروز سرماخوردگی در بدن انسان می‌شود، مسری هستند و تعداد زیادی از افراد را دچار مشکل خواهند کرد.

آیا قرص مونته لوکاست تاثیری در سرعت درمان سرماخوردگی دارد؟

پاسخ این سوال خیر است! قرص مونته لوکاست با ترکیباتی که دارد بیشتر برای کنترل و درمان آسم و آلرژی استفاده می‌شود و مورد استفاده‌ای برای درمان سرماخوردگی ندارد.

دوره‌ی درمان سرماخوردگی چقدر است؟

باتوجه به اینکه آیا دچار سرماخوردگی خفیف شده‌اید یا از سرماخوردگی شدید رنج می‌برید، به طبع دوره‌ی درمان سرماخوردگی شما متفاوت خواهد بود، حتی شرایط بدنی هر فرد با فرد دیگر نیز متفاوت است و عملکرد ویروس سرماخوردگی نیز در بدن افراد متفاوت خواهد بود، اما اگر بخواهیم حالت معمولی را در نظر بگیریم، سرماخوردگی شما باید در یک بازه زمانی یک هفته تا 10روز بهبود پیدا کند، چنانچه مدت زمان بهبود سرماخوردگی طولانی‌تر شد، حتما به پزشک مراجعه فرمایید.

از لحظه‌ای که سرماخوردیم تا چند روز بعد ناقل سرماخوردگی هستیم؟

این نکته را به یاد داشته باشید که امکان دارد شما 10 روز تا دو هفته ناقل ویروس سرماخوردگی باشید، حتی نتایج مطالعات گویای این است که امکان دارد یک یا دو روز پیش از شروع علائم و نشانه‌های سرماخوردگی نیز ناقل آن باشید. شایان ذکر است که در طول مدت سرماخوردگی ممکن است روزهایی پیش روی شما باشد که حال عمومی شما بدتر از قبل باشد، در این روزها توجه داشته باشید که شما بیشترین ریسک میزان انتقال ویروس سرماخوردگی را دارید که عموما این روزهای یاد شده، سه تا چهار روز ابتدایی ابتلا به سرماخوردگی است.

.:: منابع : healthline | verywellhealth | ogcg | nhsinform | webmd | mayoclinic | today | hopkinsmedicine ::.