تفاوت سرماخوردگی ویروسی و باکتریایی

ویروس‌ها با ورود به بدن انسان بیماری‌های مختلفی را به وجود می‌آورند که یکی از این بیماری‌ها آنفلوآنزا است. این بیماری خیلی زود می‌تواند افراد مختلف را نیز درگیر کند. اما باکتری‌ها هر زمانی ممکن است به بدن انسان وارد شوند. افرادی که در معرض خطر ابتلا به عفونت های باکتریایی هستند مانند افراد مسن، افراد مبتلا به ضعف سیستم ایمنی یا افرادی که سابقه بیماری آسم دارند، باید در روزهای ابتدایی این بیماری به پزشک مراجعه کنند.

آنفلوآنزا و سرماخوردگی هر دو بیماری‌های تنفسی مسری هستند، اما توسط ویروس‌های مختلفی ایجاد می‌شوند. آنفولانزا فقط توسط ویروس‌های آنفولانزا ایجاد می‌شود، در حالی که سرماخوردگی می‌تواند توسط تعدادی از ویروس‌های مختلف، از جمله راینوویروس‌ها، پاراآنفلوآنزا و کروناویروس‌های فصلی ایجاد شود.

از آنجایی که آنفولانزا و سرماخوردگی علائم مشابهی دارند، تشخیص تفاوت بین آنها تنها بر اساس علائم ممکن است دشوار باشد. به طور کلی، آنفولانزا از سرماخوردگی بدتر است و علائم معمولاً شدیدتر هستند و ناگهانی‌تر شروع می‌شوند. سرماخوردگی معمولا خفیف تر از آنفولانزا است.

احتمال آبریزش یا گرفتگی بینی در افراد مبتلا به سرماخوردگی بیشتر از افرادی است که آنفولانزا دارند. سرماخوردگی معمولاً منجر به مشکلات جدی سلامتی مانند ذات الریه، عفونت های باکتریایی یا بستری شدن در بیمارستان نمی شود. آنفولانزا می تواند عوارض جدی همراه داشته باشد.

تشخیص نوع سرماخوردگی با انجام آزمایش قابل انجام است که معمولا در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های ایران این اتفاق رخ نمی‌دهد. معمولا پزشکان برای درمان سرماخوردگی به سراغ تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها می‌روند که در صورت ابتلا به سرماخوردگی ویروسی این آنتی‌بیوتیک نه تنها تاثیری نداشته بلکه بدن را در مقابل ویروس ضعیف‌تر می‌کند.

با این حال در حال حاضر مراجعه به پزشک برای تشخیص بیماری و مصرف دارو امری ضروری است. زیرا در صورتی که بعضی از عفونت‌های باکتریایی مانند استرپتوکوک از بدن خارج نشود می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی شود.

سرماخوردگی‌های ویروسی معمولا دارای تب بالا و سرفه‌های شدید هستند. از دیگر علائم آن می‌توان به سوزش گلو و احساس ضعف نیز اشاره کرد. در این نوع سرماخوردگی افراد زیادی، در مدت زمانی کوتاه، مبتلا خواهند شد.

در صورت داشتن تب بالا و بدن درد شدید بهتر است به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است به آنفلوآنزا مبتلا شده باشید. در صورتی که آنفلوآنزا در 2 روز اول به درستی تشخیص داده شود می‌توان با داروهای آنتی وایرال این بیماری را کنترل و درمان نمود، در غیر اینصورت نیاز به استراحت بیشتر، مصرف مایعات و استفاده از داروهای مسکن را پزشک پیشنهاد خواهد کرد.

ویروس‌هایی مانند ویروس آنفلوآنزا معمولا تا 14 روز در بدن بیمار باقی می‌مانند. در صورتی که کودکان و سالمندان به عفونت‌های ویروسی در دستگاه تنفسی دچار شوند ممکن است در معرض خطرات بیشتری قرار بگیرند و مدت زمان بیشتری درگیر بیماری ویروسی باشند.

علائم و نشانه های آنفلوآنزا معمولاً به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند. افرادی که مبتلا به آنفلوآنزا هستند اغلب برخی یا همه این علائم را احساس می‌کنند:

• تب یا احساس تب/لرز
• سرفه کردن
• گلو درد
• آبریزش یا گرفتگی بینی
• دردهای عضلانی یا بدن
• سردرد
• خستگی

برخی از افراد ممکن است استفراغ و اسهال داشته باشند که معمولا در کودکان بیشتر از بزرگسالان است

عفونت‌های باکتریایی معمولا بیشتر از 14 روز در بدن بیمار باقی می‌مانند. سرماخوردگی باکتریایی با علائمی مانند لکه‌های سفید در گلو، تب، بدون سرفه و ورم دردناک گلو همراه است. باکتری ممکن است بعد از یک دوره سرماخوردگی ساده از بدن خارج نشده و ریه، گوش و سینوس‌ها را درگیر کند.

درمان عفونت‌های باکتریایی اغلب با آنتی‌بیوتیک انجام می‌شود. عفونت‌های باکتریایی باید سریعا تشخیص داده شده زیرا درمان عفونت‌های باکتریایی دستگاه تنفسی و گوش از ارزش بالایی برخوردار است. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها باید به صورت کامل انجام شود. تجویز آنتی‌بیوتیک می‌توانند به صورت خوراکی برای درمان در بازه‌های طولانی‌تر یا به صورت تزریقی برای دوزهای بالا انجام شود.

در کشور ایران نوع خاصی از سرماخوردگی که به آن سرماخوردگی باکتریایی – ویروسی گفته می‌شود به تعدد رخ می‌دهد. این نوع بیماری با یک سرماخوردگی ساده شروع شده و به مرور زمان با ضعیف شدن بدن بیمار عفونت باکتریایی نیز مانند سینوزیت یا عفونت گوش‌ها به بیماری اضافه می‌شود. یکی از دلایلی که در ایران تجویز آنتی‌بیوتیک بیشتر است وجود عفونت‌های باکتریایی – ویروسی است.

درمان این بیماری با آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای درمان سرماخوردگی باکتریایی تجویز می‌شد انجام می‌شود و بخش ویروسی بیماری با مرور زمان از بین می‎‌رود. برای خارج شدن ویروس از بدن و دستگاه تنفسی مصرف آب و ویتامین می‌تواند کمک کننده باشد اما با این حال باید صبر کرد تا ویروس توسط سیستم ایمنی بدن نابود شود.

بیشتر ما سرماخوردگی را با علائمی مانند گلودرد، تب، سرفه، آبریزش بینی، بدن درد و … می‌شناسیم اما گاهی ممکن است علائم دیگری نیز وجود داشته باشد. باکتری‌ها ممکن است علاوه بر دستگاه تنفسی، دستگاه ادراری تناسلی (سوزش ادرار) و حتی دستگاه گوارش (درد روده و معده) را نیز درگیر کنند.

در صورتی که سینوس‌ها عفونت کرده باشند شما در ناحیه‌ی جلوی سر و پیشانی ممکن است احساس درد داشته باشید. عفونت‌های سینوس و گوش می‌تواند منجر به بی‌تعادلی و سرگیجه نیز شده و علائمی ناخوشایندی را برای بیمار به وجود آورند.

همچنان بهترین راه برای درمان سرماخوردگی، پیروی از دستورات پزشک است. پیشنهاد می‌کنیم درصورتی‌که پزشک برای شما مصرف آنتی‌بیوتیک را مناسب دانست، دوره درمانی دارو را به طور کامل رعایت کنید. درصورتی‌که مصرف آنتی‌بیوتیک را مناسب نمی‌دانید، این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

همواره می‌توانید دلایل تجویز آنتی‌بیوتیک یا هر داروی دیگر را از پزشک خود بپرسید. فراموش نکنید در نقطه مقابل، مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک نه تنها بیماری شما را بهبود نخواهد بخشید، بلکه ممکن است شرایط و مدت زمان بیماری را نیز افزایش دهد.

بهترین راه درمان سرماخوردگی مراجعه به پزشک و مصرف به موقع داروهای تجویز شده است. در صورتی که به سرماخوردگی باکتریایی مبتلا بودید بهتر است آنتی‌بیوتیک تجویز شده را به موقع مصرف کنید و در صورتی که داروهای دیگری مصرف می‌کنید برای جلوگیری از تداخل دارویی این موضوع را با پزشک خود مطرح کنید.

در این دوران هیچ دارو از جمله آنتی‎بیوتیکی را خودسرانه مصرف نکنید و حتما با پزشک خود قبل از مصرف هرگونه دارو و مکمل مشورت کنید زیرا ممکن است شرایط بیماری را برای خود بدتر کنید.

علاوه بر مصرف دارو روش‌های دیگری مانند استفاده از مایعات، مصرف ویتامین سی و … نیز وجود دارد که می‌تواند به سرعت درمان سرماخوردگی شما کمک کند. برای آشنایی بیشتر با این روش‌ها پیشنهاد می‌کنیم مقاله “۱۵ روش درمان سریع سرماخوردگی” را مطالعه کنید.