چرا افسرده می‌شویم؟ | افسردگی در زنان و مردان

کسی که افسرده می‌شود عموما دچار علائم گوناگونی می‌شود، مثلا ممکن است کمتر غذا بخورد و به اصطلاح کم‌غذا شود یا حوصله انجام تفریحات مورد علاقه خود را ندارد و مداوم حس غم و ناراحتی دارد. حتما توجه داشته باشید که افسردگی یک موضوع جدی است که نباید به آن بی‌توجهی کرد و از سوی دیگر نیز نباید دست به خوددرمانی زد و با مصرف خودسرانه قرص و دارو به جنگ آن رفت، تنها فرشته نجاتی که می‌تواند شما را از این حالت روحی خارج کند یک دکتر روانپزشک حاذق است.

افسردگی دارای انواع گوناگونی است و مختص به یک سن و سال خاص نیست، افسردگی می‌تواند نشانه‌های مخرب خود را در هر سنی بروز دهد، یادتان باشد که میان افسردگی و احساس ناراحتی زودگذر یا حتی رفتارهای ناپخته نوجوانان جهت جلب توجه، یک اقیانوس فاصله است! بیماری افسردگی می‌تواند در هر شخص با چهره‌ای متفاوت خود را نشان دهد و آثار و علائم متفاوتی داشته باشد.

همانند سرماخوردگی که یک بیماری شایع است، بیماری افسردگی نیز بسیار رایج و شایع است حتی در مواردی این بیماری را به سرماخوردگی روح نیز تشبیه کرده‌اند که تشبیهی نزدیک است! در شماری از مطالعاتی که دانشمندان بر روی افراد افسرده انجام داده‌اند به این نتیجه رسیده‌اند که برخی از افرادی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند حتی خودشان نیز نمی‌دانند که افسرده شده‌اند، البته حالت معکوسی نیز برای این موضوع وجود دارد و دیده شده است که در بعضی مواقع یک شخص خیال می‌کند که افسرده است در حالیکه دچار این بیماری نشده است.

افسردگی در دسته‌بندی بیماری‌های خلقی قرار می‌گیرد و یک بیماری کاملا شایع است، فردی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کند را افسرده گویند، فرد افسرده مداوم احساس ناراحتی و غم دارد، انگیزه‌ای برای فعالیت‌ها و اهداف زندگی شخصی و کاری خود ندارد، فعالیت‌های روزمره‌اش دیگر مانند سابق نیست و مختل شده است، از افراد حاضر در زندگی خود عصبی و ناراحت است و در مواردی بسیار احساس ضعف و خواب آلودگی شدید دارد.

باید اذعان داشت که بروز این بیماری در هر شخصی متفاوت است و شاید دو فردی که افسرده هستند تجربیات دقیقا یکسانی نداشته باشد.

این بیماری می‌تواند به راحتی بر روی احساسات شما، طرز تفکر شما، فعالیت‌های روزمره شما و حتی روابط شما تاثیرات منفی و مخرب از خود به جای بگذارد، زمانی که افسرده می‌شوید دایره‌ای از غم و اندوه، شما را در برگرفته است و از انجام فعالیت‌هایی که در گذشته داشتید دیگر خوشحال نیستید و لذت نمی‌برید، پس از تجربه این موارد ناخوشایند متوجه می‌شوید که افسردگی چقدر راحت توانسته است برای شما مشکلات عاطفی و حتی چالش‌های جسمی ایجاد کند و دیگر شما آن فرد با توان و با انگیزه گذشته نیستید.

اگر یک روز احساس ناخوشایند داشته باشید، از چیزی عصبی باشید یا مثلا حادثه ناراحت کننده یا خبری بدی را تجربه کنید یا بشنوید، طبیعی است که اندوهگین و ناراحت یا خشمگین باشید اما اگر این احساس تبدیل به یک احساس همیشگی برای شما بشود و به صورت منظم همچین احساسی داشته باشید، به احتمال فراوان افسرده شده‌اید و نشانه‌های بروز افسردگی در شما پدیدار شده است.

کاملا هشدار می‌دهیم که افسردگی را جدی بگیرید و با آن مانند یک سرماخوردگی ساده برخورد نکنید، این بیماری قوی‌تر از چیزی است که فکرش را بکنید و یک بیماری جدی تلقی می‌شود. اگر افسردگی را به حال خودش رها کنید و به درمان آن فکر نکنید، این بیماری می‌تواند مشکلات و چالش‌های جدی و بزرگی را برای شما به همراه آورد.

اگر این چند سطر را مرور کرده باشید، احتمال دارد دیگر افسردگی را یک بیماری ساده تصور نکنید و حالا قصد داشته باشید تا علائم و نشانه‌های آن را بدانید تا متوجه بشوید که آیا افسرده هستید یا خیر؟ در همین ابتدا پیش از شروع به کنکاش در مورد علائم افسردگی باید اذعان کنیم که افسردگی بر اساس میزان شدتی که دارد به دو دسته اصلی تقسیم می شود.

علائم افسردگی حاد و ماژور

آیا علائم و نشانه‌های افسردگی حاد یا افسردگی ماژور را می‌شناسید؟ همان طور که از نامگذاری این دسته از افسردگی مشخص است، افسردگی حاد یا افسردگی ماژور شدیدترین حالت تجربه‌ی افسردگی است که جالب است بدانید می‌تواند در بدن زنان و مردان آثار و علائم متفاوتی داشته باشد. حال نگاهی خواهیم داشت به علائم افسردگی ماژور یا افسردگی حاد:

• عدم اشتیاق و انگیزه در اکثر فعالیت‌های روزانه
• احساس خستگی مداوم و عدم انرژی کافی در طول روز
• احساس مداوم ناامیدی، بی‌هدفی و بی‌انگیزه بودن
• احساس مداوم غم، ناراحتی و حس بد تنها ماندن
• کاهش وزن شدید یا در آن روی سکه افزایش وزن شدید (تغییرات وزنی ناگهانی)
• خوابیدن بیش از اندازه یا نخوابیدن بیش از اندازه (تغییرات ریتم خواب ناگهانی)
• نشخوار فکری و به فکر فرو رفتن بیش از اندازه
• احساس مداوم گناه، عذاب وجدان و کم ارزش بودن برای بقیه افراد
• عدم تصمیم گیری در مسائل ساده و عدم تمرکز
• تمایل شدید به آزار رساندن به خود و خودکشی کردن

اگر حداقل ۵ علامت از علائم ذکر شده را به مدت حداقل دو هفته تجربه می کنید به احتمال زیاد درگیر افسردگی حاد یا ماژور شده‌اید. در این حالت تنها شخصی که می‌تواند فرد افسرده را نجات دهد روانپزشک است و مراجعه به او باید خیلی سریع انجام شود.

علائم افسردگی خفیف یا مزمن

افسردگی خفیف همان طور که از نامش پیداست در قیاس با افسردگی حاد یا ماژور، اختلال خفیف‌تری است. شاید برای شما سوال باشد که چرا این اختلال با این که خفیف است نام دیگری دارد و به نام افسردگی مزمن نیز اطلاق می‌شود، این نامگذاری به این جهت است که ممکن است این اختلال یک تا دو سال همراه فرد افسرده باشد، با اینکه اختلال خفیفی است اما طولانی مدت تجربه خواهد شد. حال نگاهی خواهیم داشت به علائم افسردگی خفیف یا مزمن:

• احساس نا امیدی و بی‌انگیزگی طولانی مدت
• عدم حس اعتماد به نفس
• عدم تمرکز و اشتیاق برای انجام فعالیت‌های روزمره زندگی

البته تمامی علائم افسردگی حاد در افسردگی مزمن هم می تواند وجود داشته باشد ولی شدت علائم کمتر و مدت درگیری با این علائم بیشتر است.

همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره داشتیم، افسردگی در زنان و مردان می‌تواند متفاوت باشد، این تفاوت بیشتر خود را در شدت افسردگی و علائم متفاوت افسردگی در بدن زنان و مردان خود را نشان می‌دهد. نمی‌توان به صورت قطعی گفت که افسردگی در تمامی مردان جهان با این چند علامت خود را نشان می‌دهد یا تمامی زنان جهان با داشتن این چند علامت قطعا افسرده هستند اما طبق مطالعاتی که روی زنان و مردان افسرده در سراسر جهان صورت گرفته است به صورت تقریبی می‌توان اذعان کرد که نشانه‌های ظهور افسردگی در زنان و مردان به چه صورت است.

علائم افسردگی مردان

در بیشتر مطالعات صورت گرفته در مردان افسرده، عصبانیت، استرس، حس غم و اندوه، پوچی و بی‌هدفی بسیار دیده می‌شود. مردان افسرده در قیاس با سایر مردان از میل جنسی کمتری برخوردار هستند و فعالیت جنسی آن‌ها نیز کاهش می‌یابد. ریتم و کیفیت خواب مردان افسرده بسیار به هم ریخته است و عمدتا با خستگی جسمی، سردردهای مداوم و گاهی نیز مشکلات گوارشی دست و پنجه نرم می‌کنند.

علائم افسردگی زنان

در بیشتر مطالعات صورت گرفته در زنان افسرده، دوری کردن از فعالیت‌های اجتماعی، ناراحتی مداوم، حس تهی و بی‌ارزش بودن بسیار دیده می‌شود. ریتم و کیفیت خواب به هم ریخته و بد، کاهش سطح انرژی زیاد، عدم تمایل به خوردن وعده‌های منظم غذایی، سردردهای طولانی و گرفتگی‌های عضلانی نیز از دیگر علائم برجسته در زنان افسرده است.

زنان بیشتر افسرده می‌شوند یا مردان؟

شاید حالا که این مقاله را می‌خوانید این سوال در ذهن شما جرقه زده باشد که شیوع افسردگی در زنان بیشتر است؟ یا غالبا مردان ریسک بالاتری برای افسرده شدن و دچار شدن به اختلال دپرشن دارند؟

جالب است بدانید که طبق مطالعات صورت گرفته بر روی تعداد زیادی از بیماران که دچار اختلال افسردگی شده‌اند، نرخ شیوع افسردگی در زنان بالاتر از مردان است و زنان به مراتب بیش‌تر از مردان با اختلال افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنند. گزارش‌ها حکایت از آن دارند که نشانه‌های جسمانی افسردگی در بدن زنان خیلی واضح‌تر خود را عیان می‌کنند، مثلا در زنانی که افسرده شده‌اند، اختلالات مربوط به ریتم و کیفیت خواب، کم غذایی و بی‌میلی به همراه ضعف شدید بدنی بیشتر نمایان می‎شود.

در آن روی سکه، در موارد حاد افسردگی که ممکن است فرد دست به خودکشی بزند، مردان موارد بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند. یکی از آمارهای جالب در این خصوص، گزارش دانشگاه استنفورد است که طبق آن مردان سوئدی افسرده، بیش از 3 برابر زنان سوئدی افسرده به خودکشی فکر می‌کنند و دست به خودکشی می‌زنند.

شاید با خواندن این مقاله موجی از سوال در ذهن شما ایجاد شده است که آیا هر سردرد یا حتی خستگی جسمی نشان‌دهنده‌ی وجود افسردگی در شماست یا خیر. برای پاسخ به این سوال مهم باید اذعان کنیم که هر نوع خستگی نمی‌تواند یک هشدار برای افسرده شدن شما باشد، مثلا وقتی در طول روز ورزش سنگین یا فعالیت سخت بدنی داشته‌اید، بروز حس خستگی جسمی در شما کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد اما اگر پس از یک خواب طولانی یا استراحت کافی باز هم حس خمودگی و خستگی دارید، سطح انرژی خود را باز هم کم می‌بینید به نوعی که به راحتی نمی‌توانید به سراغ انجام کارهای روزمره خود بروید و کارهای ساده روزانه را با بی‌میلی شروع می‌کنید، اینجا می‌تواند زنگ خطر برای شما به صدا دربیاید چرا که امکان ابتلا به افسردگی با این نشانه‌ها بسیار زیاد است.

جالب است بدانید که در یافته‌های جدید پزشکی مشخص شده است که افرادی که از افسردگی رنج می‌برند تا چندین برابر بیشتر از سایر افراد به سردردهای میگرنی دچار می‌شوند.

در این مقاله اشاره کردیم که فرد افسرده که به اختلال افسردگی یا دپرشن دچار شده است، کاهش چشمگیری در فعالیت جنسی خود دارد، او دیگر مانند سابق شوق و اشتیاقی برای برقراری رابطه جنسی ندارد و زندگی جنسی فرد با اختلالاتی رو به رو خواهد شد. توصیه می‌کنیم که برای درمان بهتر و سریع‌تر حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید و از خود درمانی و مصرف خودسرانه دارو بپرهیزید.

یکی دیگر از مشکلات ناشی از افسردگی، دچار شدن به مشکلات گوارشی است. زمانی که ما با یک نگرانی حاد رو به رو می‌شویم یا استرس زیادی را تحمل می‌کنیم، ممکن است احساس درد در ناحیه معده داشته باشیم یا تهوع به سراغمان بیاید. اختلال دپرشن یا افسردگی می‌تواند علاوه بر ایجاد این مشکلاتی که گفته شد، مشکلاتی نظیر یبوست یا اسهال و سوءهاضمه را نیز به دنبال داشته باشد. شاید بتوان این توصیه را مدنظر داشت که اگر برای معده درد یا علائم روده تحریک‌پذیر خود علتی پیدا نکردید، سرچشمه و منشا آن را در اختلال افسردگی پیدا کنید.

وجود اختلال افسردگی یا دپرشن، به دلایل متعددی وابسته است:

ژنتیک و سابقه‌ی خانوادگی

ژنتیک را می‌توان یکی از علل بروز افسردگی در افراد دانست، طبیعتا اگر در سابقه‌ی خانوادگی شما اختلال افسردگی یا هر نوع اختلال خلقی دیگری دیده شود، شما ریسک بالاتری برای دچار شدن به این نوع اختلالات خواهید داشت، پس نقش وراثت و ژنتیک در پیدایش افسردگی در فرد نقش مهم و پررنگی است.

لوب فرونتال مغز

یکی از مواردی که محققان در تحقیقات پیرامون پیدایش افسردگی کشف کردند، فعالیت کم‌تر لوب فرونتال مغز انسان است که این مشکل سبب می‌شود فرد در قیاس با سایر افراد ریسک بالاتری در مسیر ابتلا به افسردگی پیش‌رو داشته باشد. به طور کل می‌توان گفت که سیستم عصبی فرد تاثیر به سزایی بر پیدایش یا عدم پیدایش افسردگی در فرد دارد.
یکی دیگر از موارد دیده شده در بروز افسردگی، اختلال در مواد شیمیایی طبیعی مغز یا “نوروترنسمیترها” هستند که سبب اختلال در ثبات خلقی فرد می‌شوند.

بیماری‌هایی نظیر ADHD

یک سری از بیماری‌ها مانند ADHD، بیش‌فعالی، بی‌خوابی، درد مزمن و اختلالات مربوط به کم توجهی می‌تواند ریسک ابتلا به افسردگی را بالاتر ببرد.

مشکلات کودکی و حوادث ناگوار

اگر فرد در گذشته و کودکی خود با حوادث ناگوار و غیرطبیعی رو به رو شده باشد، تجربه‌ی تلخ این چالش می‌تواند در ادامه‌ی زندگی فرد و حتی در دوران بزرگسالی نیز تاثیرات روحی و روانی خود را به جای بگذارد.

مشکلات هورمونی

هرگونه اختلال در هورمون‌های بدن می‌تواند زمینه‌ای باشد برای بروز افسردگی در بدن انسان. تغییرات هورمونی و اختلالات هورمونی بدن انسان یکی دیگر از علل پیدایش افسردگی در انسان است.

مواد مخدر و نوشیدنی‌های الکلی

بی‌شک میان پیدایش افسردگی و سوء‌مصرف مواد مخدر و نوشیدنی‌های الکلی یک رابطه مستقیم وجود دارد.

جدای از مشکلات مربوط به ژنتیک و سابقه‌ی خانوادگی فرد که ممکن است ریسک بالایی برای پیدایش افسردگی در بدن وی باشد و نتوان از آن پیشگیری کرد، می‌توان با رعایت موارد زیر تا حد زیادی از پیدایش اختلال دپرشن جلوگیری کرد:

• متعادل کردن ریتم و کیفیت خواب و استراحت روزانه
• انجام ورزش روتین و منظم
• دوری از مصرف سیگار، مواد مخدر و نوشیدنی‌های الکلی
• هدف گذاری در مسیر زندگی
• معاشرت با دوستان و حضور فعال در فعالیت‌های اجتماعی
• ایجاد تعادل میان زندگی شغلی، مسئولیت‌های شغلی و زندگی شخصی
• مراجعه به دکتر روانپزشک در صورت بروز حوادث ناگوار و تجارب تلخ

یکی از بهترین ویتامین‌هایی که می‌تواند روی مواد شیمیایی مغز تاثیر مثبت بگذارد و عملکردهای مغز انسان را بهبود دهد، مصرف ویتامین B12 است، که کم شدن این ویتامین در بدن و سطوح پایین آن با ابتلا به افسردگی ارتباط دارد.

.:: منابع : clevelandclinic | nhs | mayoclinic ::.