آیا هر نوع لرزش دست نشانه پارکینسون است؟

لرزش دست‌ها معمولا ناشی از بروز بیماری‌های عصبی، مصرف داروهای خاص و ضعف بدن است. در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم که آیا هر نوع لرزش دستی نشانه‌ی پارکینسون است؟

بیماری‌های عصبی که منجر به لرزش دست می‌شوند شامل موارد زیر هستند:
• پارکینسون
• ام اس
• تیروئید پرکار
• اختلال کبد و کلیه
• بیماری‌های روانپزشکی مثل افسردگی شدید
• دیستونیک تومور
• اسنشیال تومور
• ضربه‌های مغزی
• سکته مغزی
• بیماری‌های اضطرابی
• استفاده بیش از حد یا ترک الکل
• مسمومیت با جیوه
• حمله پانیک

در بیماری پارکینسون، اختلالات حرکتی رفته رفته به وجود می‌آیند، لرزش و یا ترمور یکی از این اختلال‌ها است. لرزش یا همان ترمور یک حرکت غیرارادی و ریتمیک است که به دلیل تغییرات ناگهانی در وضعیت عضلانی رخ می دهد. یعنی انقباضات و ریلکس شدن ممتد ماهیچه‌ها این لرزش را به وجود می‌آورد.

لرزش با دیگر حرکات غیر ارادی مانند تیک و یا اسپاسم تفاوت دارد و تفاوت آن‌ها در الگوی پایدار و ریتمیک آن است.

اختلال لرزش در پارکینسون شامل دو نوع الگو زیر است:

لرزش استراحتی

اولین الگو که شیوع بیشتری در بیماری پارکینسون دارد، لرزش استراحتی است. این لرزش در هنگام استراحت و ریلکسی عضلات رخ می‌دهد یعنی زمانی که فرد کاری انجام نمی‌دهد دستانش به لرزه می‌افتد. نام دیگر این لرزش، لرزش چرخاندن قرص است. علت این نامگذاری این است که در هنگام لرزش تصور می‌شود فرد یک قرص را بین انگشتان شست و سبابه خود می‌چرخاند.

در نتیجه وقتی فرد کاری انجام دهد لرزش دست از بین می‌رود و این الگوی لرزشی مانع انجام کار و فعالیت فرد مبتلا به پارکینسون نمی‌شود.

ترومور حرکتی

الگوی دوم لرزش در پارکینسون، لرزش حرکتی است. این نوع لرزش دقیقا برخلاف لرزش استراحتی است یعنی وقتی بروز می‌کند که فرد در حال فعالیت ارادی است. لرزش حرکتی به دو دسته لرزش وضعیتی و لرزش کینتیک تقسیم می‌شود.

لرزش وضعیتی هنگامی روی می‌دهد که فرد دست و پا خود را بر خلاف جهت جاذبه نگه می‌دارد. لرزش کینتیکی نیز زمانی روی می‌دهد که فرد در طی روز در حال فعالیت‌های ارادی باشد.

این نوع لرزش بر عملکرد شما تاثیرگذار است. چرا که در حین استفاده از ابزار یا وسایل شروع می‌شود‌.

لرزش در پارکینسون به مرور زمان شدیدتر می‌شود. سرعت و نوع این لرزش در هر فرد متفاوت با فرد دیگر است. ترمور از انگشتان یک دست شروع می‌شود و به مرور زمان به سمت بازو‌ها پیشرفت می‌کند حتی بعدها پا، لب و زبان را نیز درگیر می‌کند و در نهایت به سمت دیگر بدن پیشروی می‌کند.

مواردی که لرزش پارکینسون را شدیدتر می‌کنند عبارتند از:

1. استرس

2. اضطراب

3. خستگی

4. کافئین

5. قهوه

6. شکلات

نکته‌ای که باید به آن دقت کرد و حتما با پزشک معالج فرد مبتلا به پارکینسون مطرح کرد، داروهای مصرفی بیمار است، زیرا بعضی از داروها مانند داروهای صرع و آسم بر ترمور تاثیرگذارند و آن را تشدید می‌کنند.

تاکنون درمان اثبات شده‌ای برای پارکینسون و لرزش‌های آن کشف نشده است. اما روش‌هایی برای کنترل کردن و مدیریت این لرزش‌ها موجود است. این روش‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم:

دارو درمانی

بهترین و مهم‌ترین روش برای کنترل لرزش در بیماری پارکینسون، استفاده از دارو است. داروها معمولا بر روی عملکرد سلول‌ها در تولید دوپامین تاثیر می‌گذارند. یعنی در اثر مصرف داروی تجویز شده توسط پزشک، سلول‌ها دوپامین ترشح می‌کنند و در نتیجه علائم بیماری کنترل می‌شوند. ممکن است پزشک طبق شرایط شما از روش هایی غیر از دارودرمانی استفاده کند.

تحریک عمقی مغز با جراحی

اگر بدن بیمار به درمان دارویی پاسخگو نباشد و بهبودی در وضعیت او حاصل نشود، در مرحله بعد پزشک جراحی را پیشنهاد می‌دهد که تحریک عمقی مغز نام  دارد. در حین این عمل تعدادی الکترود یا سیم کوچک در مغز فرد بیمار قرار می‌گیرد. الکترودهایی که در مغز هستند به وسیله منبع اصلی که در زیر استخوان ترقوه فرد قرار دارد تغذیه می‌شود.

پس از آن این منبع پیام‌های الکتریکی را به الکترودهای درون مغز ارسال می‌کند. سپس این الکترودها سلول‌های اطراف را تحریک می‌کنند‌. در نتیجه این فعالیت‌ها، حرکت شما بهبود می‌یابد و لرزش شما کم می‌شود.

دوری از عوامل تشدید کننده لرزش در پارکینسون

برای جلوگیری از بدتر شدن این لرزش‌ها و مدیریت آن‌ها باید عواملی را که باعث شدیدتر شدن این لرزش‌ها می‌شوند را شناسایی کنید و بر کنترل و دوری از آن‌ها مدیریت داشته باشید. این عوامل عبارتند از:

• اضطراب
• خستگی

کنترل و اجتناب از اضطراب

اجتناب از اضطراب بسیار سخت است. زیرا عوامل بیرونی در ایجاد اضطراب دخالت شدیدی دارند. اما خودشناسی و استفاده از روش‌های روانشناختی مانند روان درمانی و مشاوره می‌تواند برای کنترل اضطراب بسیار موثر باشد. همچنین با استفاده از تکنیک‌های مدیتیشن و ریلکسیشن می‌توان سلامت روح و نحوه کنترل اضطراب را مدیریت کرد.

جلوگیری از ایجاد خستگی

خستگی تاثیر بسیار زیادی بر روی لرزش دارد. خستگی برای فرد مبتلا به پارکینسون به راحتی ایجاد می‌شود و خیلی آهسته از بین می‌رود. بهتر است قبل از هر کاری به فکر پیشگیری از خستگی باشید و تا حد امکان از خسته شدن جلوگیری کنید. بهترین کار برای رهایی از خستگی انجام تمرینات ورزشی است که باعث کاهش گرفتگی و سفتی عضلات می‌شوند. البته این تمرینات باید در حد انرژی و توان بیمار باشد تا نتیجه مطلوب حاصل شود.

تغذیه و رژیم غذایی مناسب

مصرف غذاهای نامناسب می‌تواند بر لرزش دست‌ها تاثیرگذار باشد. در نتیجه بیمار باید با مشورت پزشک معالج خود رژیم غذایی مناسب را رعایت کند.

سایر روش‌های درمان لرزش یا ترمور

ترمور و لرزش‌های هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. و هر شخص به مرور زمان بهترین راه حل را برای خود پیدا می‌کند. برای مثال گرفتن یک شی در دست و یا فشار دادن آن با دست، چرخاندن خودکار در دست و یا بازی با توپ از انواع این روش‌ها هستند و هر فردی شیوه‌‌ مدیریت خاص خود را برای کاهش لرزش دارد.