آیا تشنج همان صرع است؟ | تفاوت میان صرع و تشنج

صرع مجموعه‌ای از اختلالات عصبی مزمن پزشکی یا بلند مدت که با علامت تشنج مشخص می‌شود؛ اما تشنج صرفا یک حمله ناشی از عواملی نظیر تب، عفونت مغزی و … است که به فرد دست می‌دهد.

این نکته مهم را به خاطر بسپارید که هر شخصی که دچار حمله تشنج می‌شوند لزومی ندارد که به بیماری صرع نیز مبتلا باشد! صرع با احتمال وقوع تشنج های متناوب بلند مدت شناخته می‌شود. این تشنج ها بسته به اینکه کدام بخش از مغز تحت تأثیر قرار گرفته و بسته به سن فرد، ممکن است به شکل های مختلفی ظاهر شوند. بنابراین تمام تشنج‌ها صرع نیستند.

طبق اطلاعات به دست آمده افرادی که بیش از دو یا بیش از دوبار دچار حمله تشنج شده‌اند به احتمال فراوان مبتلا به بیماری صرع هستند و فورا باید به پزشک معالج مراجعه کنند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر از انواع تشنج به مقاله “؟؟؟” مراجعه کنید.

همان طور که در بالا اشاره کردیم تمام تشنج‌ها صرع نیستند و با تفاوت میان صرع و تشنج آشنا شدید؛ از این رو درمان آن‌ها نیز یکسان نیست.

شخصی که دچار تشنج شده است را می‌توان با رعایت نکات پیشگیری و مراقب‌های به خصوص تحت درمان قرار داد تا از وقوع مجدد تشنج در فرد جلوگیری شود اما در آن روی سکه، بیماری صرع یک بیماری غیر قابل درمان است و با نظر و تشخیص پزشک متخصص، با دارو یا سایر روش‌های پزشکی نوین این بیماری را کنترل می‌کنند تا از وقوع چند باره‌ی آن جلوگیری شود.

در ابتدای مقاله به تفاوت میان صرع و تشنج پرداختیم اما این دو چه شباهتی به هم دارند که اغلب افراد تصور می‌کنند هر دو یکسانند و فرقی میان آن‎ها وجود ندارد؟

یکی از فاکتورهای مهم این اشتباه این است که “دلیل” بروز صرع و تشنج در بسیاری از موارد پیش آمده بسیار مشابه هم است و تنها یک پزشک متخصص است که می‌تواند به صورت دقیق این دو را از هم تشخیص دهد.

جالب است بدانید که حتی در موارد پیچیده و حساس نیز پزشک تنها نمی‌تواند تشخیص قاطع دهد و نیاز دارد برای تصمیم نهایی نتایج آزمایش‌های گوناگونی از فرد را در اختیار داشته باشد.

علائمی مانند صحبت کردن مبهم و نامفهوم، بریده سخن گفتن، گیجی موقت، بی‌خبری و از دست دادن هوشیاری در بروز صرع و تشنج یکسانند و به همین دلیل نیز تفکیک و تشخیص این دو از یکدیگر بسیار مشکل و حساس است.

همان طور که در چند پاراگراف بالا اشاره شد، در موارد سخت و پیچیده پزشک متخصص به نظر و تشخیص خود تنها اکتفا نمی‌کند و سعی می‌کند نتایج آزمایش‎های گوناگونی که از فرد دارد تا تفسیر کند.

پزشکان برای بالاتر بردن دقت خود در تشخیص صرع و تشنج، از نوار مغزی، آزمایش EEG، توموگرافی، ام آر آی، بررسی ژنتیک و سوابق پزشکی خانواده فرد، آزمایش‌های عصبی و … کمک می‌گیرند.

تشنج علامتی از بروز بیماری صرع است و با توجه به نزدیک بودن علائم این دو پدیده، نمی‌توان به درستی اظهار نظر کرد که صرع خطرناک‌تر ظاهر خواهد شد یا تشنج.

تشخیص صحیح و دقیق صرع از تشنج برای خود پزشکان نیز امری سخت است و در مواردی به کمک آزمایش‌های خاص این دو را از یکدیگر تشخیص می‌دهند بنابراین ما نمی‌توانیم خودمان تنها از روی شرح حال بیمار و علائم ظاهری اقدام به تشخیص و درمان کنیم.

در نظر داشته باشید که تشخیص اشتباه نوع تشنج و استفاده نادرست از دارو ممکن است تشنج را شدیدتر کند و بیمار را به سمت اتفاقات خطرناک روانه کند. پزشک همواره تلاش می‌کند با تجویر دوز مشخصی از داروها روند درمان را با کمترین عارضه و بالاترین میزان اثرگذاری پیش ببرد.

یکی از ابتدایی‌ترین مراحل درمان تشنج، یافتن علت تشنج است. پزشک معالج با توجه به نوع، شدت و علت پدید آورنده‌ی تشنج در کودکان داروهایی را تجویز خواهد نمود. در مواردی نیز دیده شده است که علت یابی و ریشه یابی بروز تشنج در کودک آن‌قدر سخت و پیچیده شده است که پزشک متخصص نیاز به تصویربرداری از مغز کودک دارد.

پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب با مشاهده و تفسیر MRI بیمار و با دقت در شرح حال او و سابقه خانوادگی‌ و ژنتیکی، روش درمان را مشخص می‌کند. طبیعتا داروی دریافتی بیمار مبتلا به صرع با توجه به پارامترهایی نظیر سن بیمار، جنسیت بیمار، تفسیر نوار مغری، نوع و شدت تشنج‌ها و … تجویز خواهد شد.

با توجه به رشد علم و پیشرفت‌های محسوس در علم پزشکی، احتمال نتیجه گرفتن از دارو در مدت زمان کم میسر نیست اما با بردباری خانواده‌ها در مسیر درمان کودک می‌توان بهترین نتیجه را در دراز مدت به دست آورد.

در شرایط عادی دیده شده است که با گذشت نزدیک به 2 الی 3 سال از روند درمانی و عدم بازگشت تشنج، با نظر پزشک معالج و تفسیر نواز مغزی می‌توان امیدوار به کاهش داروی مصرفی بود.

طبق آمار و نتایج به دست آمده، نیمی از بیمارانی که روند درمانی خود را به دست پزشک متخصص این حوزه سپرده‌اند و داروهای اثرپذیر را دریافت کرده‌اند، با عدم بازگشت تشنج در سالیان متمادی از زندگی خود رو به رو شده‌اند.

در سوی دیگر تعدادی از کودکان مبتلا به صرع نیز دیده می‌شوند که ممکن است بیماری آن‌ها با دارو کنترل نشده و دچار صرع مقاوم به درمان شوند.

افرادی که تحت درمان باشند و طبق نظر پزشک متخصص دوز کافی دارو را دریافت کنند، تشنج آن‌ها کنترل می‌شود و در زندگی روزمره با محدودیت و مرزی مواجه نخواهند بود.
انجام فعالیت‌های ورزشی، ادامه تحصیل و … بدون هیچ مشکلی برای آن‌ها میسر خواهد بود.

در انتها شایان ذکر است که کودکانی که در پروسه درمان تشنج قرار دارند و از آخرین زمانی که تشنج به آنها دست داده است سه الی چهار ماه می‌گذرد، در زمان شنا کردن در استخر یا دریا تنها نباشند.