لوودوپا چیست؟ | نقش لوودوپا در درمان بیماری پارکینسون

لوودوپا دارویی است که برای درمان بیماری پارکینسون استفاده می‌شود. بیماری پارکینسون به علت کمبود ماده‌ای به نام دوپامین در مغز رخ می‌دهد. لوودوپا با ورود به مغز تبدیل به ماده دوپامین می‌شود و افزایش دوپامین به کاهش علائم پارکینسون از جمله لرزش، سفتی عضلات و مشکل در حرکت می‌شود.

ذکر این نکته ضروری است که دوپامین در بسیاری از فرآیندهای مهم نقش هورمونی دارد از همین رو برای کارکرد درست بدن بسیار تاثیرگذار است. حضور دوپامین در بدن نه تنها برای مغز و نخاع بلکه برای دستگاه عصبی محیطی نیز مهم است.

بیماری پارکینسون یکی از بیماری‌های عصبی و از بین برنده اعصاب است. میزان ابتلا به این بیماری در مردان دو برابر زنان است. در بیماری پارکینسون فرد توانایی‌های جسمی و حرکتی خود مانند کنترل دست و پا، عضلات و … را از دست می‌دهد که ممکن است این علائم تشدید شود. درمان قطعی و کاملی برای این بیماری وجود ندارد اما روش‌هایی مانند مصرف لپارسید (لوودوپا) وجود دارد که علائم این بیماری را کاهش داده و به درمان پارکینسون کمک کنند.

یکی از شایع‌ترین داروهای تجویز شده برای درمان پارکینسون لوودوپا یا ال دوپا است. نقش لوودوپا به گونه‌ای است که می‌توان گفت بهترین دارو برای کنترل علائم این عارضه است. یکی از داروهای تولید داخل و حاوی لوودوپا، لپارسید شرکت داروسازی ابیان فارمد است که در دو دوز 125 و 250 میلی گرم است.

لپارسید در گروه داروهای ضد پارکینسون قرار دارد که در ترکیبات این دارو بنسرازید نیز وجود دارد. علت وجود بنسرازید در داروی لپارسید به خاطر جذب بهتر لوودوپا در مغز و کاهش عوارض بعد از مصرف مانند حالت تهوع و خستگی است.

از لوودوپا در کاهش علائم پارکینسون و بهبود کنترل عضلات استفاده می‌شود. لوودوپا برای پارکینسون ايديوپاتيك، پاركينسون Postencephalitic و پاركينسون علامتي و همچنين پاركينسون ناشي از تصلب شرائين مغزي تجویز شده و مصرف می‌شود.

لوودوپا سازنده دوپامین در مغز است که عمدتا این افزایش در در ناحیه استریاتوم مغزی عمل می‌کند. تاثیر لوودوپا روی بهبود کندی حرکات (برادی کینزی) و سفت شدن عضلات بیشتر از لرزش و رعشه اندام است.

لوودوپا به سرعت تخلیه معده و ph محتویات درون معده بستگی دارد و از طریق روده کوچک سریعا جذب می‌شود. بعد از مصرف لوودوپا تا دو ساعت بعد غلظت پلاسمایی دارو به حداکثر میزان خود می‌رسد.

نیمه عمر لوودوپا 50 دقیقه است اما زمانی که با بنسرازید یا کربی‌دوپا ترکیب شود نیمه عمر تا یک ساعت و نیم افزایش پیدا می‌کند. حدود دو سوم دارو در کبد متابولیزه شده و مابقی از طریق ادرار دفع می‌شود.

لوودوپا نیز همانند بسیاری از داروها با عوارضی همراه است. این عوارض بسته به شرایط جسمانی فرد ممکن است شامل موارد زیر شود:

• حالت تهوع و استفراغ
• بی اشتهایی
• بی خوابی، گیجی و خستگی
• کاهش فشار خون (ندرتا فشار خون پایدار)
• تپش قلب
• آریتمی قلبی
• احتمال قرمز، قهوه ای و یا سیاه شدن ادرار، بزاق و عرق
• حرکات غیر ارادی و غیر طبیعی
• هیپومانیا و سایکوز
• افسردگی
• سردرد
• تعریق
• خونریزی دستگاه گوارشی در بیماران با سابقه بیماری زخم معده
• دردهای نوروپاتی محیطی

در صورت مصرف لوودوپا با موارد زیر ممکن است تداخلاتی صورت گیرد:

• خطر ابتلا به آریتمی با مصرف توام هوش­برها مثل هالوتان
• بالا رفتن فشار خون با مصرف توام داروهای ضد افسردگی مانند فورازولیدون و پروکاربازین
• آنتاگونیزه شدن اثرات لوودوپا با مصرف توام هالوپریدول، فنوتازین‌ها و تیوگزانتین‌ها

در صورتی که فرد مبتلا به بیماری‌های ریوی، بیماری‌های قلبی-عروقی، بیماری‌های روانی، ملانومای پوست و عیوب کلیه باشد باید لوودوپا با احتیاط بیشتری تجویز شود.

افراد مبتلا به گلوکوم با زاویه بسته باید لودووپا را با احتیاط مصرف کنند.

مصرف لوودوپا در افراد مبتلا به نوروپاتی، منع مصرف دارد.

در بیماران سالمند و کسانی سابقه طولانی در بیماری پارکینسون دارند نقش لوودوپا کمتر است زیرا این افراد با مقادیر زیاد این دارو مشکل پیدا می‌کنند. این مشکل در بیماران مبتلا به بیماری‌های مغزی نیز وجود دارد زیرا عوارض جانبی این دارو برای این افراد حساسیت بیشتری ایجاد می‌کند.

• درمان با داروی لوودوپا از مقادیر کم شروع شده و به تدریج مقدار دارو افزایش می‌یابد. میزان نهایی مصرف توسط پزشک متخصص با توجه به افزایش تحرک بیمار و عوارض جانبی دارو تعیین می‌شود.
• در صورت مصرف دارو بعد از غذا تحمل آن برای دستگاه گوارش بیشتر است.
• دوره درمان پارکینسون باید زیر نظر پزشک و به صورت کامل صورت گیرد.
• قطع مصرف دارو باید زیر نظر پزشک و به تدیج صورت گیرد.
• برای رسیدن به بهترین وضع اثرگذاری با دارو نیاز است چند هفته تا چند ماه زمان گذاشته شود.
• هنگام بلند شدن از حالت خوابیده و یا نشسته باید احتیاط شود.
• از مصرف ویتامین B6 و مواد غذایی حاوی این ویتامین با داروی لوودوپا خودداری کنید.

رژیم غذایی غنی از پروتئین ممکن است باعث کاهش اثر لوودوپا شود لذا جهت کسب اطلاعات لازم در این باره با پزشک مشورت کنید.

• دارو را دور از دید و دسترس اطفال قرار دهید.
• دارو را به دور از نور مستقیم آفتاب و گرما نگه دارید.
• دارو را در جای خشک و خنک نگهداری کنید.