بیماری پارکینسون در سالمندان | علل ابتلا به پارکینسون

در بین سالمندان بیماری پارکینسون بعد از آلزایمر شایع‎‌ترین بیماری است. این بیماری در اثر اختلال سیستم عصبی مرکزی رخ می‌دهد که از هر 100 نفر یک نفر را مبتلا می‌کند. در سالمندان بالای 60 سال احتمال بروز این بیماری بیشتر است.

در اثر ابتلا به این بیماری طیف وسیعی از مشکلات حرکتی و غیر حرکتی بروز پیدا می‌کند که ممکن است با نشانه‌های پیری اشتباه گرفته شود. رفته رفته با شدت گرفتن علائم بیماری پارکینسون فرد تعادل خود را از دست داده و در راه رفتن خود دچار مشکل می‌شود.

زمانی که سالمندی به این بیماری مبتلا می‌شود علاوه بر مشکلاتی که برای خود فرد به وجود می‌آید اطرافیان فرد نیز برای مراقبت از او دچار مشکلاتی می‌شوند. عدم آشنایی با بیماری پارکینسون در افرادی که از سالمند مراقبت می‌کنند ممکن است باعث شود که مشکلات متعددی برای آنها به دنبال داشته باشد.

وجود فردی که با این بیماری آشنایی کامل داشته باشد می‌تواند کار مراقبت از بیمار را ساده‌تر کند. به همین منظور حضور پرستاری متخصص می‌تواند به بهبود بیماری و کیفیت زندگی سالمند منجر شود. وجود پرستار در کنار سالمند به اطرافیان او نیز آرامش خاطری می‌هد تا نگرانی‌های این افراد نیز کمتر شود.

علائم بیماری پارکینسون در سالمندان با سایر افراد در سنین مختلف تفاوتی ندارد اما شدت بیماری و نشانه‌ها ممکن است در افراد با یکدیگر متفاوت باشد. بیماری پارکینسون در ابتدا با علائم خفیف شروع شده و سپس به صورت تدریجی این علائم شدت می‌گیرند. همانطور که اشاره کردیم ممکن است در شروع بیماری علائم با علائم طبیعی پیری اشتباه گرفته شود. به عنوان مثال ممکن است سالمند در ابتدا برای برخاستن از صندلی با مشکل مواجه شود یا دچار لرزش‌های خفیفی در دست و پا شود.

در اکثر موارد تشخیص بیماری در ابتدا کاری دشوار است زیرا آزمایش دقیقی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد. اطرافیان سالمند و اعضای خانواده‌اش می‌توانند علائم را زودتر تشخیص داده و متوجه حرکات غیرارادی در سالمند شوند. برای آشنایی بیشتر با علائم پارکینسون در زیر به برخی از این علائم اشاره می‌کنیم:

• لرزش در صورت، دست‌ها و پاها
• کندی در حرکت کردن (برادیکنزی)
• منعطف نبودن اندام‌ها
• عدم هماهنگی اندام‌ها
• عدم تعادل در هنگام راه رفتن
• از دست دادن حس بویایی
• افسردگی و اضطراب
• ضعف در حافظه و تفکر
• مشکلات گوارشی مانند یبوست و بی‌اختیاری ادرار
• اسپاسم عضلانی و پیچش ماهیچه‌ای (دیستونی)
• تغییر در صدا و گفتار
• کاهش حالات چهره
• تغییرات در بینایی و بروز مشکلات پوستی

نام بیماری پارکینسون را برای سالمندان بیشتر به کار می‌برند زیرا این بیماری در افراد بالای 60 سال بیشتر اتفاق افتاده و تنها 5 تا 10 درصد در افرادی که سنین زیر 50 سال دارند به این بیماری مبتلا می‌شوند. بالا رفتن سن در بروز و پیشرفت بیماری پارکینسون اثرگذار است به عنوان مثال در افراد بالای 60 سال 1 درصد و در افراد بالای 85 سال 5 درصد جمعیت با این بیماری درگیر هستند.

ژنتیک و عوامل محیطی دو عامل برای ابتلا به بیماری پارکینسون شناخته شده‌اند اما دانشمندان در حال بررسی علل دقیق‌تری هستند که افراد را به این بیماری مبتلا می‌کند. اما به طور کلی پارکینسون زمانی بروز پیدا می‌کند که سلول‌های درون هسته‌های قاعده‌ای مغز از بین رفته یا معیوب می‌شوند.

سلول‌ها یا نورون‌های درون هسته‌های قاعده‌ای مغز وظیفه‌ی تولید دوپامین را دارند. زمانی که این نورون‌ها از بین بروند تولید دوپامین در مغز کاهش پیدا می‌کند و به دنبال آن علائم بیماری پارکینسون از جمله مشکلات حرکتی بروز پیدا می‌کنند.

علاوه بر مراقبت از جسم بیمار مبتلا به پارکینسون، بسیار مهم است که روحیه بیمار را در طول بیماری حفظ کرده و باید مراقب عواطف و احساسات او نیز باشیم. در این قسمت از مقاله قصد داریم شما را به تعدادی از روش‌های مراقبت از بیماران پارکینسون آشنا کنیم. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

کاردرمانی

با بروز بیماری پارکینسون و مشاهده علائم فرد رفته رفته در انجام کارهای روزانه‌ی خود دچار مشکل خواهد شد. مشکلاتی از قبیل لرزش در دست و پا، عدم توانایی بلند کردن اجسام، عدم تعادل در هنگام راه رفتن و …، وجود این مشکلات برای ادامه‌ی زندگی محدودیت‌هایی را برای فرد ایجاد خواهد کرد.

انجام کاردرمانی یکی از روش‌هایی است که به بیمار کمک می‌کند تا با انجام تمرین و تکنیک‌های تخصصی به مرور زمان این محدودیت‌ها را کاهش داده و با کمک کاردرمانگر بتواند عضلات خود را حرکت دهد. این حرکت دادن باعث می‌شود تا عضلات خشک نشده و غیر فعال نشود.

گفتار درمانی

یکی از علائم بیماری پارکینسون مشکل در گفتار است. سالمندانی که به مشکل گفتار دچار می‌شوند در صحبت کردن و بلعیدن غذا نیاز به کمک دارند. انجام گفتار درمانی یکی از روش‌های جلوگیری از شدت یافتن این مشکل است. انجام تمرینات گفتار درمانی باعث می‌شود عضلات صورت فعالیت بیشتری داشته و سست نشوند.

گفتاردرمانگر با حرکت دادن عضلات صورت به سالمند کمک می‌کند تا با روشی اصولی مشکلات گفتار و بلیعدن را کاهش داده و رفته رفته با کم شدن علائم سالمند بتواند در ارتباط با اطرفیان موفق عمل کند.

رعایت رژیم غذایی

سالمندان مبتلا به پارکینسون با توجه به کاهش فعالیت‌های فیزیکی و مصرف داروها دچار مشکلاتی در تغذیه و رژیم غذایی خود می‌شوند. بهتر است که سالمندان به مشاوران تغذیه مراجعه کرده و برای رژیم غذایی خود تحت نظر قرار گرفته و به توصیه‌های پزشک خود عمل کنند. کاهش وزن در اثر مشکل بلع غذا و یا افزایش وزن به خاطر کاهش فعالیت و حرکت عوامل اصلی این تغییرات هستند.

در این قسمت از مقاله قصد داریم روش‌هایی را برای کند شدن روند بیماری به شما معرفی کنیم. با توجه به این روش‌ها می‌توان به سالمندان کمک کرد تا دوران بهتری را در زندگی سپری کنند. برخی از این روش‌ها به شرح زیر است:

حضور پزشک و پرستار در منزل

سالمندان به علت کهولت سن و سختی حرکت در بیماری پارکینسون بهتر است تا در منزل توسط پزشک معاینه شده و خدمات پرستاری را دریافت نمایند. معاینات پزشکی به صورت مدوام برای این افراد توصیه شده و حضور پزشک در منزل می‌تواند تاثیر زیادی بر کاهش استرس سالمند بگذارد.

حضور پرستار زمانی که شدت علائم بیماری افزایش یافته است به بیمار کمک می‌کند تا ساده‌تر بتواند کارهای روزمره خود را انجام دهد. زیرا پرستاران به علت آشنایی کامل با این بیماری بهتر از اطرافیان سالمند می‌توانند به صورت اصولی و درست از بیمار مراقبت کرده و به او کمک کنند.

حفظ روحیه‌ی سالمندان مبتلا به پارکینسون

در دوران سالمندی که یکی از حساس‌ترین دوره‌های زندگی هر فرد به شمار می‌رود کمک‌های روحی و عاطفی بیشتر از هر زمان دیگری برای سالمندان اهمیت دارد. حال اگر سالمندی به بیماری پارکینسون مبتلا باشد به دلیل کاهش فعالیت‌های ذهنی و جسمی اهمیت بیشتری نیز پیدا می‌کند.

در این دوران وقت بیشتری را به سالمندان اختصاص دهید و سعی کنید با کارهایی مانند تشویق سالمندان به انجام فعالیت‌های روزانه و کمک به انجام پیاده‌روی و قدم زدن با آنها علاوه بر مراقبت به افزایش روحیه این افراد کمک کنید.

مصرف منظم داروها و صحبت با پزشک

داروهای پارکینسون مانند سایر داروها با عوارضی همراه است. این عوارض شامل گیجی، خواب آلودگی و … است که می‌تواند برای سالمندان خطرناک باشد. مصرف منظم داروها نکته‌ی مهمی است که حتما باید به آن توجه داشته باشید. در صورتی که علائم فرد مبتلا شدت یافت و یا نیاز به مصرف داروهای دیگری بود حتما با پزشک متخصص در میان بگذارید.

مناسب‌سازی فضای منزل برای سالمندان

با توجه به عدم تعادل در هنگام راه رفتن و مشکلات حرکتی در افراد سالمند مبتلا به پارکینسون بهتر است فضای منزل را برای استفاده‌ی سالمندان مناسب سازی کنید. استفاده از دستگیره در کنار سرویس بهداشتی،حمام و آشپزخانه می‌تواند یکی از روش‌های موثر باشد.